تاریخچه حفاری افقی
تاریخچه حفاری افقی
در این نوشته تاریخچه حفاری افقی و تحولات شگرف آن در صنعت نفت و گاز، از روش‌های سنتی تا فناوری‌های نوین حفاری افقی و تاثیر آن بر کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری را بررسی می‌کنیم.
در سالیان دور و در ایران باستان حفاری افقی به روش سنتی در حفر قنات ها و با تکنیک های بسیار هوشمندانه مورد استفاده قرار می گرفت که قدمتی در حدود شش هزار سال را داراست، نکته قابل ذکر این است که این مهارت فوق العاده توسط افراد متخصص و با روش حفاری دستی صورت گرفته است.
ریشه‌های حفاری افقی جهت‌دار به دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ برمی‌گردد. در آن زمان، از ابزارهای افقی با شعاع کوچک برای حفاری استفاده می‌شد. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، این روش‌ها جای خود را به تکنیکهای پیچیده‌تر و دقیق‌تری دادند.
در دهه ۱۹۷۰، علاقه به حفاری افقی مجدداً افزایش یافت و در سال ۱۹۸۵، شرکت آرکو با استفاده از این روش موفق به افزایش قابل توجه تولید نفت شد.
از آن زمان تاکنون، حفاری افقی جهت‌دار به سرعت گسترش یافته و به یکی از روش‌های اصلی حفاری در صنایع مختلف تبدیل شده است.قبل از ابداع ماشین H.D.D عملیات حفاری در پروژه های خط لوله نفت، گاز و آب به روش بورینگ (Boring) و پایپ جکینگ (Pipe Jacking) صورت می گرفته که هم اکنون نیز در بسیاری از پروژه ها جهت عبور از زیر موانع همچون جاده ، ریل آهن ، کابل های فشار قوی روکش دار برق ، رودخانه ها و … از تکنیکهای فوق الذکر استفاده می شود.
در حال حاضر در سطح کشورهای پیشرفته و در حال توسعه توجه بسیار زیادی به روش های جدید همچون روش حفاری افقی جهت دار (H.D.D) ، تونلینگ (Tunneling) و میکرو تونلینگ (Micro Tunneling) جهت عبور از زیر موانع ، رودخانه ها ، حفر کانال های عظیم عبور آب و فاضلاب ، حفر تونل های عظیم جهت عبور خودرو و ایجاد جاده های دسترسی بین جزایر و مناطق اصلی از زیر دریاها و اقیانوس ها، انتقال فیبر نوری، انتقال برق و صد ها کاربرد دیگر ، گردیده است.
اولین حفاری افقی جهت دار در سال ۱۹۷۱ میلادی جهت عبور یک رشته خط لوله گاز از زیر رودخانه ای به عرض ۵۵۰ متر در امریکا و سپس در سال ۱۹۸۶ میلادی در آلمان عبور کانال برق و خط لوله شهری روش H.D.D مورد استفاده قرار گرفت و در ادامه با پیشرفت روزافزون تکنیکهای عبور و کامل شدن تجهیزات جانبی جهت کمک به افزایش و ارتقای توان دستگاه حفاری این روش به اوج تکامل خود رسیده است.
بطوریکه هم اکنون در امریکا و اروپا درصد عمده ای از پروژه های عبور کابلهای زیرزمینی برق و فیبر نوری و انشعابات آب، گاز و نفت و مشتقات نفتی به دلیل مزایای غیر قابل انکار این روش از جمله دقت فوق العاده، سرعت انجام کار، صرفه اقتصادی، حذف پارامترهای مزاحم در محیط های شهری و مزیت های فوق العاده زیست محیطی به این روش صورت می پذیرد و هر ساله تعداد پروژه های H.D.D انجام شده در کشورهای پیشرفته رو به افزایش است.
برای مطالعه بیشتر تاریخچه حفاری افقی را از ویکی پدیا مطالعه نمایید.
دلایل پیدایش حفاری افقی
در تاریخچه حفاری افقی جهت دار عوامل زیر به عنوان دلایل پیدایش این روش حفاری ذکر گردیده است:
- نیاز به دسترسی به منابع زیرزمینی در مناطق دشوار: با افزایش جمعیت و مصرف انرژی، نیاز به دسترسی به منابع زیرزمینی مانند نفت، گاز و آب در مناطق دشوار و پرجمعیت بیش از پیش احساس شد.
- توسعه فناوری‌های حفاری: پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه فناوری‌های حفاری، طراحی ابزارآلات و سیستم‌های کنترل، امکان اجرای پروژه‌های حفاری پیچیده و دقیق را فراهم کرد.
- افزایش آگاهی از اهمیت محیط زیست: با افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت حفظ محیط زیست، تقاضا برای روش‌های حفاری با کمترین آسیب به محیط زیست افزایش یافت.
مزایای حفاری افقی جهت‌دار
- کاهش هزینه‌ها: یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از روش حفاری افقی جهت‌دار، کاهش هزینه‌های اجرای پروژه است. این روش به دلیل کاهش نیاز به حفاری‌های سطحی گسترده و همچنین امکان حفاری در مسیرهای پیچیده، هزینه‌های مربوط به زمین‌شناسی، ساخت و ساز و جابجایی تجهیزات را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- کاهش آسیب به محیط زیست: حفاری افقی جهت‌دار با ایجاد حداقل اختلال در محیط زیست، به حفظ منابع طبیعی کمک می‌کند. این روش به ویژه در مناطق شهری و حفاظت شده که حفاری‌های سنتی می‌تواند آسیب‌های جدی به محیط زیست وارد کند، بسیار مفید است.
- افزایش دقت: با استفاده از سیستم‌های هدایت و کنترل پیشرفته، می‌توان مسیر حفاری را با دقت بسیار بالایی تعیین و کنترل کرد. این امر امکان حفاری در مسیرهای پیچیده و عبور از موانع زیرزمینی را فراهم می‌کند.
- کاهش زمان اجرای پروژه: حفاری افقی جهت‌دار به دلیل سرعت بالای عملیات و امکان حفاری در مسیرهای مستقیم، زمان اجرای پروژه را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- کاهش ترافیک و اختلال در زندگی شهری: از آنجایی که در این روش نیازی به حفاری‌های سطحی گسترده نیست، ترافیک و اختلال در زندگی شهری به حداقل می‌رسد.
در بررسی و مطالعه تاریخچه حفاری افقی، اولین پروژه H.D.D انجام شده در کشورمان در سال ۱۳۸۳ و توسط شرکت سات در قالب پروژه خط انتقال گاز “۲۴ به انجام رسیده، که شامل دو مورد عبور خط لوله گاز از زیر رودخانه های گرگر و شطیطه در منطقه شمال اهواز بوده است.
لازم به ذکر است که این پروژه با همکاری شرکای خارجی شرکت سات به انجام رسیده لیکن در حال حاضر کلیه پروژه های در دست اجرا توسط متخصصین و کارشناسان زبده داخلی و با بهترین کیفیت ممکن انجام می گیرد و شرکت سات افتخار دارد صنعت H.D.D را در کشور بومی سازی نموده و بدون نیاز به متخصصین و کارشناسان خارجی و با انجام صرفه جویی های کلان ارزی و در شرایط سخت تحریم کلیه تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز را تهیه و تدارک نموده است که در این راه از دانش متخصصین و نخبگان کشورمان جهت طراحی و ساخت قطعات و مجموعه ها و بازسازی نرم افزارهای مختلف استفاده گردیده است.
در تصویر بالا، دستگاه حفاری جهت‌دار پیشرفته شرکت سات به نمایش گذاشته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی‌های منحصر به فرد این دستگاه قدرتمند و کاربردهای گسترده آن در پروژه‌های مختلف، می‌توانید با کلیک بر روی عبارت “معرفی دستگاه HDD“ به صفحه اختصاصی این دستگاه در وب‌سایت ما مراجعه کنید.
تاریخچه حفاری افقی نشان می‌دهد که این روش به عنوان یک پاسخ به نیازهای رو به رشد بشر برای دسترسی به انرژی و منابع زیرزمینی توسعه یافته است. با توجه به محدودیت منابع فسیلی و افزایش تقاضا برای انرژی، حفاری افقی نقش حیاتی در تامین انرژی جهان ایفا می‌کند. این روش به دلیل مزایایی همچون کاهش هزینه‌ها، کاهش آسیب به محیط زیست و افزایش بهره‌وری، به یکی از روش‌های اصلی حفاری در صنایع نفت، گاز و آب تبدیل شده است.
برای ارتباط با شرکت مهندسی سات و همکاری در پروژه ها می‌توانید با ایمیل info@satcompany.co مکاتبه نمایید.